Progesteron en osteoporose: Wat de wetenschap zegt

Osteoporose treft 10 miljoen mensen in de Verenigde Staten, waarvan 80% vrouwen, en veroorzaakt elk jaar 1,3 miljoen fracturen. Na de menopauze verzwakken dalende hormonen zoals progesteron en oestrogenen de botten, waardoor het risico op fracturen toeneemt. Hier zijn de belangrijkste punten over de rol van progesteron in de botgezondheid:

• Het progesteron stimuleert de osteoblasten, die verantwoordelijk zijn voor de botvorming, en kan de botdichtheid in 3 jaar met 15% verhogen met een transdermale crème.
• In vergelijking met oestrogenen is zijn werking aanvullend: oestrogenen verminderen de botresorptie, terwijl progesteron de regeneratie bevordert.
• Gecombineerde behandelingen met progesteron en oestrogenen zijn effectiever in het verbeteren van de botdichtheid en het verminderen van fracturen.
• Natuurlijk progesteron wordt beter verdragen dan synthetische progestagenen, die soms bijwerkingen kunnen veroorzaken.

Vergelijkingstabel: Progesteron vs Oestrogenen

Aanbevelingen:

• Zorg dat je dagelijks 1 000 mg calcium en 800–1 000 IE vitamine D binnenkrijgt.
• Overweeg een hormoontherapie vóór je 60ste om de voordelen te maximaliseren.
• Kies voor een persoonlijke aanpak onder medische begeleiding.

Progesteron, in synergie met oestrogenen, biedt een veelbelovende oplossing om osteoporose te voorkomen en je botten te beschermen na de menopauze.

Osteoporose, een botziekte na de menopauze

Fundamentele functies van progesteron in de botgezondheid

Na het uitleggen van de cruciale rol van progesteron in de botregulatie, laten we eens kijken naar de belangrijkste mechanismen ervan. Onderzoek wijst op een directe interactie via specifieke receptoren in de botten en op een indirecte invloed op de werking van glucocorticoïden. Deze mechanismen helpen ons de processen van botvernieuwing beter te begrijpen.

Het proces van botremodelering

Botremodellering is een complex proces waarbij progesteron een centrale rol speelt door de activiteit van osteoblasten, de cellen die verantwoordelijk zijn voor botvorming, te stimuleren. In het laboratorium liet een blootstelling aan fysiologische concentraties progesteron (6,4 × 10⁻⁷–10⁻⁹ M) gedurende 7 dagen een toename van 70 % in de activiteit van alkalische fosfatase (ALP) zien. Na 21 dagen was deze activiteit 2,7 keer zo hoog.

Echter, supraphysiologische concentraties (6,4 × 10⁻⁶ M) kunnen het tegenovergestelde effect hebben, waardoor de ALP-activiteit met 50 % wordt verminderd. Deze observaties onderstrepen het belang van een hormonale balans om een optimale gezondheid van de botten te behouden.

Vergelijkende effecten van progesteron en oestrogenen

De effecten van progesteron en oestrogenen op de botten zijn aanvullend maar verschillend:

Als dit anti-glucocorticoïde effect van progesteron ook voor de botten geldt, dan zou postmenopauzale osteoporose gedeeltelijk een aandoening kunnen zijn die verband houdt met een progesterontekort. - Feldman et al.

Botresorptiemarkers, zoals desoxypyridinoline (D-Pyr), variëren tijdens de hormonale cyclus. Ze zijn hoger tijdens de folliculaire fase (gedomineerd door oestrogenen) dan tijdens de luteale fase (gekenmerkt door een progesteronpiek).

Bovendien stimuleert progesteron de expressie van de RUNX2-factor, die essentieel is voor de differentiatie van pre-osteoblasten. Deze werking, gecombineerd met zijn vermogen om de rijping van osteoblasten te bevorderen, maakt het een sleutelelement in het behoud van de botmassa.

Onderzoeksresultaten en wetenschappelijke bewijzen

Belangrijkste Resultaten van de Studies

Klinische studies tonen een opmerkelijk verband tussen progesteron en de gezondheid van de botten. Zo verliezen vrouwen met ovulatiestoornissen jaarlijks ongeveer 1% van de wervelende botmineraaldichtheid (BMD). In de perimenopauze bereikt dit verlies gemiddeld -1,83 ± 4,49%, vergeleken met -1,22 ± 3,14% aan het begin van de menopauze.

De studie PEKNO toont een lineaire correlatie (r = 0,7; p < 0,05) aan tussen het percentage ovulatiecycli en het verlies van botmineraaldichtheid bij vrouwen in de pre- en perimenopauze. Dit bevestigt het belang van ovulatoire cycli om de botmineraaldichtheid te behouden.

Om de betrouwbaarheid van deze resultaten te waarborgen, hebben we strikte methodologieën ingezet.

Methodologie en Studieprotocollen

De conclusies zijn gebaseerd op strikte wetenschappelijke protocollen. Zo werd in een gerandomiseerde, gecontroleerde studie van een jaar, uitgevoerd volgens een dubbelblind placebo-design, cyclisch medroxyprogesteronacetaat (MPA) onderzocht, zowel met als zonder calciumsuppletie. Vrouwen met hypothalamische problemen bij hun cyclus of ovulatie lieten opmerkelijke verbeteringen in de botmineraaldichtheid van de wervelkolom zien, met een stijging van +2 tot +3% in de groepen die cyclisch MPA kregen.

De prospectieve E3N-studie, waarbij 80.000 Franse vrouwen gedurende acht jaar werden gevolgd, heeft aangetoond dat microniseerde progesteron, in tegenstelling tot synthetische progestagenen, beter wordt verdragen wanneer het samen met oestrogenen wordt toegediend.

Bovendien heeft een meta-analyse van gerandomiseerde klinische onderzoeken aangetoond dat de combinatie van geconjugeerde paardenestrogenen en MPA zorgt voor een significant hogere jaarlijkse toename in botmineraaldichtheid (+0,68 %; 95% BI: 0,38–0,97 %) (p = 0,00001) vergeleken met geconjugeerde estrogenen alleen. Deze gegevens versterken het idee dat progesteron een sleutelrol speelt in behandelingen die gericht zijn op het behoud van de botmassa.

Natuurlijke hormonale opties versus synthetische

Effecten op de botdichtheid

Natuurlijke progesteron en synthetische progestatieven hebben niet hetzelfde effect op de botgezondheid. Het onderzoek van Dr. John R. Lee, bijvoorbeeld, toont een gemiddelde toename van 15 % in botdichtheid bij postmenopauzale vrouwen die gedurende 3 jaar een transdermale progesteroncrème gebruiken.

Behandelingen die oestrogenen en synthetische progestagenen combineren, geven gevarieerde resultaten. Hier zijn de veranderingen in de botmineraaldichtheid (BMD) bij de wervels L2-L4 na twee jaar:

Veiligheidsaspecten

Deze resultaten roepen ook vragen op over de risico's van elke hormonale optie. Zo is bijvoorbeeld het DMPA (acetaat van medroxyprogesteron retard), een synthetisch progestageen, gekoppeld aan belangrijke bezorgdheden. De FDA raadt langdurig gebruik, langer dan twee jaar, af. Hier zijn enkele opmerkelijke verschillen tussen natuurlijke en synthetische opties:

• Natuurlijk gemicroniseerd progesteron :
  • Over het algemeen beter verdragen
  • Minder impact op de stemming
• Synthetische progestagenen:
  • Hoger risico op botverlies, vooral bij jonge vrouwen
  • Veelvoorkomende bijwerkingen zoals stemmingswisselingen of buikkrampen
  • De impact op de botdichtheid varieert, afhankelijk van de gebruikte molecule.

In westerse landen veroorzaken heupfracturen meer overlijden bij vrouwen dan bepaalde vormen van kanker. Dit benadrukt hoe belangrijk het is om goed te kiezen tussen natuurlijke hormonale opties en synthetische alternatieven om osteoporose te voorkomen.

Resultaten van gecombineerde hormoonbehandelingen

Resultaten van de gecombineerde behandelingen

Onderzoek toont aan dat de oestrogeen-progestageen combinatie (EPT) de botmineraaldichtheid (DMO) in de wervelkolom verbetert met +0,68 % per jaar vergeleken met zuiver oestrogeen (95% betrouwbaarheidsinterval: 0,38 tot 0,97 %; P = 0,0001). Deze resultaten benadrukken de voordelen van gecombineerde behandelingen.

De PEPI-studie heeft deze superioriteit ook naar voren gebracht door een duidelijke toename van de DMO te laten zien bij de patiënten die een gecombineerde behandeling kregen, vergeleken met degenen die een monotherapie kregen.

Eenvoudige behandeling vs. Gecombineerde behandeling

Deze resultaten bevestigen duidelijke verschillen tussen de eenvoudige en gecombineerde behandelingen. De gecombineerde behandelingen maken deel uit van een alomvattende aanpak die erop gericht is de botgezondheid te behouden met behulp van een aangepaste hormonale behandeling.

De gegevens van de WHI-studie tonen aan dat zowel oestrogeen alleen (ET) als oestrogeen-progestageen (EPT) effectief zijn in het voorkomen van fracturen. Bij vrouwen die geen hysterectomie hebben ondergaan, biedt de gecombineerde behandeling echter een extra versterkte botbescherming. Een toename van 1 % van de wervelbotmineraaldichtheid gaat gepaard met een afname van 8 % van de niet-wervelfracturen.

Bovendien blijkt de dagelijkse gecombineerde behandeling met progesteron en oestrogeen effectiever te zijn dan oestrogeen alleen bij de behandeling van postmenopauzale osteoporose. Transdermale vormen (pleisters, gels of sprays) brengen een lager trombotisch risico met zich mee in vergelijking met orale vormen, wat een betere afstemming op individuele risico's mogelijk maakt.

Aanbevelingen en behandelrichtlijnen

De huidige richtlijnen leggen de nadruk op een geïndividualiseerde benadering. De hormoontherapie voor de menopauze (HTM) kan bijzonder effectief zijn wanneer deze voor de leeftijd van 60 jaar wordt gestart. Deze aanbevelingen zijn gebaseerd op de al besproken klinische bewijzen.

Algemene aanbevelingen

De keuze van de behandeling hangt af van verschillende belangrijke elementen:

Vergelijking van behandelingen

Naast de keuzecriteria laten de gegevens zien dat THM effectief is in het verminderen van het risico op fracturen. Hier is een vergelijking van de verschillende therapeutische middelen:

Praktische tips

• Neem elke dag 1 000 mg calcium in.
• Houd je botmineraaldichtheid regelmatig in de gaten
• Plan eens een jaarlijkse herbeoordeling met je arts

Specifieke punten

Onderzoek benadrukt dat micronized progesteron beter wordt verdragen. Het gebruik ervan in het kader van de THM moet met een zorgprofessional besproken worden, waarbij rekening wordt gehouden met de specifieke risico’s voor elke patiënte.

Voor vrouwen in de vroege menopauze wordt THM sterk aanbevolen tot ongeveer 50 jaar. Regelmatige controle van de botdichtheid is eveneens essentieel.

Opvolging en aanpassingen van de behandeling

Het is belangrijk om de botdichtheid in de gaten te houden, mogelijke bijwerkingen te detecteren en de behandeling aan te passen op basis van de algehele gezondheid.

Als de behandeling wordt stopgezet, is het beter om deze geleidelijk af te bouwen. Indien nodig kunnen we ook overwegen therapeutische alternatieven in te zetten om de behaalde voordelen voor de botbescherming te behouden.

Conclusie

Door te kijken naar de klinische gegevens en de hormonale mechanismen, wordt de rol van progesteron in de botgezondheid duidelijk. Onderzoek toont aan dat progesteron, in synergie met oestradiol, bijdraagt aan het behoud van de botmassa en helpt bij het voorkomen van osteoporose na de menopauze.

Meta-analyses geven aan dat een combinatie van progesteron en oestradiol de botmineraaldichtheid beter verbetert dan alleen oestrogeen. Dit benadrukt het voordeel van een gecombineerde therapeutische strategie.

Sommige aspecten vereisen echter verdere onderzoeken:

• De effecten van een co-therapie die progesteron en antiresorptieve behandelingen combineert.
• De veranderingen in de botmicroarchitectuur tijdens de behandeling.
• De invloed op het verminderen van fracturen.

"Progesteron verdient het om verder onderzocht te worden als een innovatieve stof om de maximale botmassa te bereiken en te behouden, om botverlies in de pre- en perimenopauze te voorkomen en, in combinatie met een antiresorptieve therapie, om de botmineraaldichtheid te verhogen en mogelijk fracturen bij menopauzale vrouwen te verminderen." - Jerilynn C Prior, Université de Colombie-Britannique

Deze gegevens versterken het idee dat progesteron, in combinatie met andere behandelingen, een interessante therapeutische optie kan zijn om osteoporose te beheersen. Het gebruik ervan vereist een individuele benadering die is afgestemd op de behoeften van iedere patiënte en dient vergezeld te gaan van zorgvuldige medische opvolging.

Deze conclusies ondersteunen ook de natuurlijke oplossingen die worden aangeboden door Laboratoires üma, en bieden een aanvullende kijk op de zorg voor de botgezondheid.

Over de Laboratoires üma

Laboratoires üma richt zich op de botgezondheid van vrouwen in de perimenopauze en menopauze, door hormoonvrije voedingssupplementen aan te bieden, ondersteund door grondige klinische studies.

Hun vlaggenschipproduct, Harmonie Daily, is beschikbaar voor 40,00 €. Het combineert essentiële micronutriënten zoals calcium en zink met extracten van algen, hop, luzerne en rode klaver. Deze formule is ontworpen om te helpen bij het behoud van sterke botten tijdens de menopauze. Studies uitgevoerd in 2021–2022 bij meer dan 1.000 vrouwen hebben indrukwekkende resultaten opgeleverd:

• 94 % We hebben binnen 30 dagen een algemene verbetering van de symptomen geconstateerd,
• 86 % hebben een vermindering van de angst gemeld,
• 79 % Ze hebben binnen 60 dagen verbetering in hun slaap gemerkt.

Het Pack Douleurs Articulaires & Osseuses, aangeboden voor 60,00 €, combineert formules die de botdichtheid ondersteunen en de mobiliteit verbeteren. Het voldoet aan de aanbevolen voedingsbehoeften voor vrouwen ouder dan 50 jaar: 1.200 mg calcium en 800–1.000 IE vitamine D per dag.

Alle producten worden ontwikkeld in Frankrijk, gevalideerd door onafhankelijke laboratoria en aanbevolen door meer dan 30.000 artsen en gynaecologen. Met meer dan 20 jaar onderzoek naar vrouwengezondheid is Laboratoires üma uitgegroeid tot een sleutelspeler in het ondersteunen van vrouwen bij het behoud van hun botgezondheid tijdens de menopauze.